Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. Rondo ONZ 1 00-124 Warszawa | +48 (0) 22 557 70 00 +48 (0) 22 557 70 01 warszawa@pl.ey.com www.ey.com/pl |
SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA Z BADANIA
Dla Walnego Zgromadzenia oraz dla Rady Nadzorczej Orange Polska S.A.
Sprawozdanie z badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Opinia
Przeprowadziliśmy badanie rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska („Grupa”), w której jednostką dominującą jest Orange Polska S.A. („Jednostka dominująca”) z siedzibą w Warszawie, Al. Jerozolimskie 160, na które składają się: skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2020 roku, skonsolidowany rachunek zysków i strat, skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów, skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym, skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych za okres od dnia 1 stycznia 2020 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku oraz informacja dodatkowa zawierająca opis przyjętych zasad rachunkowości i inne informacje objaśniające („skonsolidowane sprawozdanie finansowe”).
Naszym zdaniem, skonsolidowane sprawozdanie finansowe:
- | przedstawia rzetelny i jasny obraz skonsolidowanej sytuacji majątkowej i finansowej Grupy na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz jej skonsolidowanego wyniku finansowego i skonsolidowanych przepływów pieniężnych za okres od dnia 1 stycznia 2020 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku zgodnie z mającymi zastosowanie Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską oraz przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości, |
- | jest zgodne co do formy i treści z obowiązującymi Grupę przepisami prawa oraz statutem Jednostki dominującej. |
Niniejsza opinia jest spójna ze sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu Audytu, które wydaliśmy dnia 17 lutego 2021 roku.
Podstawa opinii
Nasze badanie przeprowadziliśmy zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Badania w wersji przyjętej jako Krajowe Standardy Badania przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów („KSB”) oraz stosownie do ustawy z dnia 11 maja 2017 roku o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym („ustawa o biegłych rewidentach”) oraz Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 roku w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylające decyzję Komisji 2005/909/WE („rozporządzenie UE”). Nasza odpowiedzialność zgodnie z
ERNST & YOUNG W POLSCE JEST CZŁONKIEM GLOBALNEJ PRAKTYKI ERNST & YOUNG
Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k.
Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, KRS: 0000481039, NIP: 526-020-79-76
tymi standardami została dalej opisana w sekcji naszego sprawozdania „Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego”.
Jesteśmy niezależni od Spółek Grupy zgodnie z Międzynarodowym kodeksem etyki zawodowych księgowych (w tym Międzynarodowymi standardami niezależności) Rady Międzynarodowych Standardów Etycznych dla Księgowych („Kodeks IFAC”) przyjętym uchwałami Krajowej Rady Biegłych Rewidentów oraz z innymi wymogami etycznymi, które mają zastosowanie do badania sprawozdań finansowych w Polsce. Wypełniliśmy nasze inne obowiązki etyczne zgodnie z tymi wymogami i Kodeksem IFAC. W trakcie przeprowadzania badania kluczowy biegły rewident oraz firma audytorska pozostali niezależni od Spółek Grupy zgodnie z wymogami niezależności określonymi w ustawie o biegłych rewidentach oraz w rozporządzeniu UE.
Uważamy, że dowody badania, które uzyskaliśmy są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii.
Kluczowe sprawy badania
Kluczowe sprawy badania są to sprawy, które według naszego zawodowego osądu były najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy. Obejmują one najbardziej znaczące ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia, w tym ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem. Do spraw tych odnieśliśmy się w kontekście naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego jako całości i przy formułowaniu naszej opinii oraz podsumowaliśmy naszą reakcję na te rodzaje ryzyka, a w przypadkach, w których uznaliśmy za stosowne przedstawiliśmy najważniejsze spostrzeżenia związane z tymi rodzajami ryzyka. Nie wyrażamy osobnej opinii na temat tych spraw.
Kluczowa sprawa badania | Jak nasze badanie odniosło się do tej sprawy |
Wartość firmy – analiza utraty wartości | |
Wartość firmy w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosi 2 285 milionów złotych. Zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości 36 „Utrata wartości aktywów” Zarząd Jednostki dominującej jest zobowiązany do przeprowadzenia corocznego testu na utratę wartości wartości firmy. | W ramach badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego wykonano, między innymi, następujące procedury badania w odniesieniu do przeprowadzonego przez Zarząd Jednostki dominującej testu na utratę wartości wartości firmy: ● zrozumienie procesu przeprowadzenia testu na utratę wartości wartości firmy oraz ocena identyfikacji ośrodków wypracowujących środki pieniężne dokonanej przez Zarząd Jednostki dominującej; ● ocena modelu utraty wartości oraz jego założeń, w tym porównanie kluczowych założeń ze |
2
Ponadto, testy na utratę wartości są w dużym stopniu zależne od szacunków Zarządu | |
Jednostki dominującej dotyczących: prognozowanych przepływów pieniężnych, w tym związanych z planowanymi nakładami inwestycyjnymi, średnioważonego kosztu kapitału oraz krańcowej stopy wzrostu. Te szacunki dotyczą zdarzeń przyszłych i w związku z tym obarczone są znaczącym ryzykiem ze względu na zmieniające się warunki rynkowe. W związku z nieodłączną niepewnością dotyczącą realizacji istotnych założeń w przyszłości oraz istotnością wartości firmy uznaliśmy analizę utraty wartości wartości firmy za kluczową sprawę badania. Odniesienie do ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Ujawnienie dotyczące przyjętej polityki rachunkowości w odniesieniu do testu na utratę wartości wartości firmy zostało zamieszczone w nocie 33.16 „Testy utraty wartości oraz ośrodki wypracowujące środki pieniężne (ang. cash generating units – „CGU”)” skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Ujawnienia dotyczące identyfikacji ośrodka wypracowującego środki pieniężne oraz przeprowadzonego testu na utratę wartości wartości firmy zostały zamieszczone w nocie 9 „Test na utratę wartości” skonsolidowanego sprawozdania finansowego, która wyjaśnia kluczowe osądy, szacunki i wyniki testu wraz z analizą wrażliwości. | średnią dla branży oraz oczekiwaniami rynku obejmujące porównanie trendów przyszłych przychodów, kosztów i osiąganej marży, nakładów kapitałowych na sieć oraz rezerwacje częstotliwości, udziału w rynku, poziomu wskaźnika odejść klientów (churn) oraz stóp dyskonta do dostępnych zewnętrznych danych; ● analiza przyjętych przez Zarząd Jednostki dominującej prognoz finansowych poprzez porównanie rzeczywistych wyników do wcześniejszych prognoz; ● sprawdzenie poprawności matematycznej modelu zdyskontowanych przepływów pieniężnych i uzgodnienie danych źródłowych do zatwierdzonych przez Zarząd Jednostki dominującej prognoz finansowych; ● ocena zastosowanego poziomu średnioważonego kosztu kapitału oraz krańcowej stopy wzrostu; ● ocena przygotowanej przez Zarząd Jednostki dominującej analizy wrażliwości oraz przeprowadzenie dalszej analizy wrażliwości ukierunkowanej między innymi na obszar zmian w przepływach pieniężnych z działalności operacyjnej. Ponadto dokonaliśmy oceny adekwatności ujawnień w zakresie testu na utratę wartości oraz analizy wrażliwości. |
Realizowalność aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
3
Wartość aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy na dzień | W ramach badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego w odniesieniu do przeprowadzonej przez Zarząd Jednostki dominującej analizy |
31 grudnia 2020 roku wynosi 800 milionów złotych. Zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości 12 „Podatek dochodowy” Zarząd Jednostki dominującej przeprowadził szczegółową analizę planu realizowalności aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego według stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku. Zagadnienie to było kluczową sprawą badania, ponieważ saldo aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego na dzień 31 grudnia 2020 było istotne dla skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Ponadto, dokonanie osądu w odniesieniu do realizowalności aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego jest oparte o istotne założenia dotyczące kwot przyszłych dochodów podatkowych i okresów ich występowania, które pozwolą wykorzystać ujemne różnice przejściowe oraz straty podatkowe. Odniesienie do ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Ujawnienia dotyczące podatku odroczonego zostały zamieszczone w nocie 26.2 “Podatek odroczony” skonsolidowanego sprawozdania finansowego. | realizowalności aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego przeprowadzono, między innymi, następujące procedury badania: ● zrozumienie procesu kalkulacji podatku odroczonego oraz ocena kluczowych mechanizmów kontrolnych Grupy w tym zakresie; ● przeprowadzenie testów zgodności dla wybranych mechanizmów kontrolnych; ● ocena modelu realizowalności aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego; ● analiza kalkulacji bieżącego podatku dochodowego oraz odroczonego podatku dochodowego, a także ujęcia istotnych nietypowych transakcji na potrzeby podatkowe; ● analiza założeń leżących u podstaw rozpoznania i kalkulacji podatku odroczonego oraz ocena spójności z założeniami wykorzystywanymi w teście na utratę wartości wartości firmy. Ponadto dokonaliśmy oceny adekwatności ujawnień w zakresie realizowalności aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego. |
Rozpoznanie przychodów ze sprzedaży |
4
Przychody ze sprzedaży Grupy w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za rok zakończony dnia 31 grudnia 2020 roku wyniosły 11 508 milionów złotych. | W ramach badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego dokonaliśmy oceny przyjętych polityk rachunkowości w zakresie rozpoznawania i prezentacji przychodów ze sprzedaży pod kątem zgodności z Międzynarodowymi Standardami |
Rozpoznanie przychodów ze sprzedaży zostało uznane za kluczową sprawę badania z uwagi na fakt, że prawidłowość rozpoznawania przychodów jest nieodłącznym ryzykiem branżowym. Przychody ze sprzedaży ustalane są w skomplikowanym środowisku IT, w tym w obszarze systemów billingowych, w którym przetwarzane są duże ilości danych. Ponadto, Grupa sprzedaje różnorodne produkty i usługi, w tym pakiety produktów i usług o często zmieniających się cenach, które posiadają odmienne schematy generowania przychodów. Grupa zawiera także istotne wartościowo umowy sprzedaży z innymi podmiotami świadczącymi usługi telekomunikacyjne w zakresie dostępu do sieci telekomunikacyjnej oraz sprzedaży hurtowej, które ze względu na ich istotność oraz skomplikowane zapisy umowne wymagają zastosowania profesjonalnego osądu w odniesieniu do ustalenia metody rozpoznania przychodu. Aby prawidłowo ustalić przychód ze sprzedaży zgodnie z Międzynarodowym Standardem Sprawozdawczości Finansowej 15 “Przychody z umów z klientami” („MSSF 15”) wymagane są, od Zarządu Jednostki dominującej, liczne profesjonalne osądy takie jak, na przykład identyfikacja zobowiązań do wykonania świadczeń oraz alokacji do nich ceny | Sprawozdawczości Finansowej i związanych z nimi istotnych osądów oraz szacunków. Ponadto nasze procedury badania obejmowały również, między innymi: ● zrozumienie działania procesu oraz ocena kluczowych mechanizmów kontrolnych w Grupie w odniesieniu do rozpoznawania przychodów; ● przeprowadzenie testów zgodności dla wybranych mechanizmów kontrolnych; ● ocena wykorzystywanych systemów IT w odniesieniu do rozpoznawania przychodów; ● ocena przyjętych zasad rozpoznawania przychodów w odniesieniu do istotnych umów sprzedaży oraz rodzajów ofert; ● analiza miesięcznych danych oraz trendów dla istotnych strumieni przychodowych w odniesieniu do planów oraz prognoz; ● testowanie istotnych sald składnika aktywów kontraktowych, kosztów kontraktowych oraz zobowiązań kontraktowych; ● porównanie memoriałów przychodowych do faktycznie zrealizowanej sprzedaży. Ponadto dokonaliśmy oceny adekwatności prezentacji i ujawnień w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym dotyczących przychodów ze sprzedaży. |
5
transakcyjnej, zwłaszcza w odniesieniu do sprzedaży pakietowych. Odniesienie do ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Ujawnienie dotyczące przyjętych polityk rachunkowości oraz istotnych osądów w odniesieniu do rozpoznawania przychodów | |
zostało zamieszczone w nocie 33.8 „Przychody” skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Ujawnienia dotyczące przychodów zostały zamieszczone w nocie 6 „Przychody” skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Ujawnienia dotyczące aktywów i zobowiązań związanych z umowami z klientami zostały zamieszczone w nocie 14 „Aktywa i zobowiązania dotyczące umów z klientami” skonsolidowanego sprawozdania finansowego. | |
Zastosowanie MSSF 16 „Leasing” | |
MSSF 16 „Leasing” („MSSF 16”) wymaga analizy umów i relacji biznesowych, a także dokonania szeregu istotnych osądów i szacunków związanych z ustaleniem m.in. zakresu stosowania nowego standardu, okresów leasingu, płatności leasingowych jak również stóp dyskontowych. W związku z powyższym, skalą wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe, a także ilością rodzajów i różnorodnością umów, kwestia ta została uznana za kluczową sprawę badania. | W ramach badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego, mając na uwadze zmianę polityki rachunkowości w odniesieniu do ustalania okresów leasingu przeanalizowaliśmy podejście zastosowane przez Zarząd Jednostki dominującej. Przetestowaliśmy również kalkulację wpływu zmiany polityki rachunkowości na skonsolidowane sprawozdanie finansowe, w tym w odniesieniu do danych porównawczych mając na uwadze retrospektywne zastosowanie zmiany polityki rachunkowości w zakresie ustalenia okresów leasingu, a także dokonaliśmy oceny adekwatności |
6
Kierując się wydaną w grudniu 2019 roku decyzję Komitetu ds. Interpretacji MSSF co do okresu leasingu i okresu ekonomicznej użyteczności ulepszeń w najmowanych aktywach, w 2020 roku, Zarząd Jednostki dominującej zdecydował o zmianie polityki rachunkowości w odniesieniu do ustalania | ujawnień w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w tym zakresie. Ponadto, dokonaliśmy także analizy polityk rachunkowości w zakresie ujęcia umów podlegających MSSF 16 oraz związanych z nimi istotnych osądów oraz szacunków, takich jak między innymi: |
okresów leasingu z retrospektywnym zastosowaniem nowej polityki, tak jak gdyby była zastosowana przy pierwszym zastosowaniu MSSF 16 dnia 1 stycznia 2019 roku. Wskutek zmiany polityki rachunkowości, Grupa ujęła dodatkowe aktywa z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązania leasingowe na dzień 1 stycznia 2019 roku w wysokości 570 milionów złotych w stosunku do danych zaprezentowanych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za poprzedni rok finansowy. Odniesienie do ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Ujawnienie dotyczące zmiany polityki rachunkowości w odniesieniu do ustalania okresów leasingu, a także wpływ tej zmiany na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy zostało zamieszczone w nocie 2.2. „Zmiany zasad rachunkowości dotyczące leasingu” skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Ujawnienia dotyczące aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązań leasingowych zostały zamieszczone w nocie 13 „Leasing” skonsolidowanego sprawozdania finansowego. | ● ustalenie zakresu umów podlegających ujęciu zgodnie z MSSF 16; ● ustalenie płatności leasingowych; ● określenie okresów leasingu; ● stóp dyskontowych; ● przyjętych praktycznych rozwiązań. Ponadto nasze procedury badania obejmowały również między innymi: ● zrozumienie działania procesu ujmowania umów wchodzących w zakres MSSF 16 oraz ocenę kluczowych mechanizmów kontrolnych w tym zakresie; ● przeprowadzenie testów zgodności dla wybranych mechanizmów kontrolnych w odniesieniu do ujęcia umów zgodnie z MSSF 16; ● przeprowadzenie testów wiarygodności dla próby umów w celu weryfikacji prawidłowości parametrów wykorzystanych do kalkulacji zobowiązań leasingowych oraz aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz kalkulacji zobowiązań z tytułu leasingu oraz aktywów z tytułu prawa do użytkowania; ● analizę kompletności identyfikacji umów wchodzących w zakres MSSF 16. Ponadto dokonaliśmy oceny adekwatności ujawnień w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w odniesieniu do wytycznych zawartych w MSSF 16, a także dotyczących kluczowych osądów w zakresie ujmowania umów leasingu. |
7
Ujawnienie dotyczące polityk rachunkowości związanych z zastosowaniem MSSF 16, w tym kluczowych osądów i szacunków zostało zamieszczone w nocie 33.14 „Leasing” skonsolidowanego sprawozdania finansowego. |
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej za skonsolidowane sprawozdanie finansowe
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego, które przedstawia rzetelny i jasny obraz skonsolidowanej sytuacji majątkowej i finansowej oraz skonsolidowanego wyniku finansowego Grupy zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską, przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości, obowiązującymi Grupę przepisami prawa oraz statutem Jednostki dominującej, a także za kontrolę wewnętrzną, którą Zarząd Jednostki dominującej uznaje za niezbędną, aby umożliwić sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego niezawierającego istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem.
Sporządzając skonsolidowane sprawozdanie finansowe Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za ocenę zdolności Grupy (Jednostki dominującej oraz istotnych jednostek) do kontynuowania działalności, ujawnienie, jeżeli ma to zastosowanie, spraw związanych z kontynuacją działalności oraz za przyjęcie zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości, z wyjątkiem sytuacji kiedy Zarząd Jednostki dominującej albo zamierza dokonać likwidacji Grupy (Jednostki dominującej lub istotnych jednostek), albo zaniechać prowadzenia działalności albo nie ma żadnej realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania działalności.
Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są zobowiązani do zapewnienia, aby skonsolidowane sprawozdanie finansowe spełniało wymagania przewidziane w ustawie z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości („ustawa o rachunkowości”). Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Naszymi celami są uzyskanie racjonalnej pewności, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem oraz wydanie sprawozdania z badania zawierającego naszą opinię. Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że badanie przeprowadzone zgodnie z KSB zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie. Zniekształcenia mogą powstawać na skutek oszustwa lub błędu i są uważane za istotne, jeżeli można racjonalnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na decyzje
8
gospodarcze użytkowników podjęte na podstawie tego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Zgodnie z § 5 Międzynarodowego Standardu Badania 320, koncepcja istotności stosowana jest przez biegłego rewidenta zarówno przy planowaniu i przeprowadzaniu badania, jak i przy ocenie wpływu rozpoznanych podczas badania zniekształceń oraz nieskorygowanych zniekształceń, jeśli występują, na skonsolidowane sprawozdanie finansowe, a także przy formułowaniu opinii biegłego rewidenta. W związku z powyższym, wszystkie opinie i stwierdzenia zawarte w sprawozdaniu z badania są wyrażane z uwzględnieniem jakościowego i wartościowego poziomu istotności ustalonego zgodnie ze standardami badania i zawodowym osądem biegłego rewidenta.
Zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności Grupy ani efektywności lub skuteczności prowadzenia jej spraw przez Zarząd Jednostki dominującej obecnie lub w przyszłości.
Podczas badania zgodnego z KSB stosujemy zawodowy osąd i zachowujemy zawodowy sceptycyzm, a także:
- | identyfikujemy i oceniamy ryzyka istotnego zniekształcenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego spowodowanego oszustwem lub błędem, projektujemy i przeprowadzamy procedury badania odpowiadające tym ryzykom i uzyskujemy dowody badania, które są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii. Ryzyko niewykrycia istotnego zniekształcenia wynikającego z oszustwa jest większe niż tego wynikającego z błędu, ponieważ oszustwo może dotyczyć zmowy, fałszerstwa, celowych pominięć, wprowadzenia w błąd lub obejścia kontroli wewnętrznej, |
- | uzyskujemy zrozumienie kontroli wewnętrznej stosownej dla badania w celu zaprojektowania procedur badania, które są odpowiednie w danych okolicznościach, ale nie w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności kontroli wewnętrznej Grupy, |
- | oceniamy odpowiedniość zastosowanych zasad (polityki) rachunkowości oraz zasadność szacunków księgowych oraz powiązanych ujawnień dokonanych przez Zarząd Jednostki dominującej, |
- | wyciągamy wniosek na temat odpowiedniości zastosowania przez Zarząd Jednostki dominującej zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości oraz, na podstawie uzyskanych dowodów badania, czy istnieje istotna niepewność związana ze zdarzeniami lub warunkami, która może poddawać w znaczącą wątpliwość zdolność Grupy do kontynuacji działalności. Jeżeli dochodzimy do wniosku, że istnieje istotna niepewność, wymagane jest od nas zwrócenie uwagi w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta na powiązane ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym lub, jeżeli takie ujawnienia są nieadekwatne, modyfikujemy naszą opinię. Nasze wnioski są oparte na dowodach badania uzyskanych do dnia sporządzenia naszego sprawozdania biegłego rewidenta, jednakże przyszłe zdarzenia lub warunki mogą spowodować, że Grupa zaprzestanie kontynuacji działalności, |
9
- | oceniamy ogólną prezentację, strukturę i zawartość skonsolidowanego sprawozdania finansowego, w tym ujawnienia, oraz czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe przedstawia będące ich podstawą transakcje i zdarzenia w sposób zapewniający rzetelną prezentację, |
- | uzyskujemy wystarczające odpowiednie dowody badania odnośnie do informacji finansowych jednostek lub działalności gospodarczych wewnątrz Grupy w celu wyrażenia opinii na temat skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Jesteśmy odpowiedzialni za kierowanie, nadzór i przeprowadzenie badania Grupy i pozostajemy wyłącznie odpowiedzialni za naszą opinię z badania. |
Przekazujemy Komitetowi Audytu Jednostki dominującej informacje o, między innymi, planowanym zakresie i czasie przeprowadzenia badania oraz znaczących ustaleniach badania, w tym wszelkich znaczących słabościach kontroli wewnętrznej, które zidentyfikujemy podczas badania.
Składamy Komitetowi Audytu Jednostki dominującej oświadczenie, że przestrzegaliśmy stosownych wymogów etycznych dotyczących niezależności oraz, że będziemy informować ich o wszystkich powiązaniach i innych sprawach, które mogłyby być racjonalnie uznane za stanowiące zagrożenie dla naszej niezależności, a tam gdzie ma to zastosowanie, informujemy o działaniach podjętych w celu eliminacji zagrożeń lub zastosowanych zabezpieczeniach.
Spośród spraw przekazywanych Komitetowi Audytu Jednostki dominującej ustaliliśmy te sprawy, które były najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy i dlatego uznaliśmy je za kluczowe sprawy badania. Opisujemy te sprawy w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta, chyba że przepisy prawa lub regulacje zabraniają publicznego ich ujawnienia lub gdy, w wyjątkowych okolicznościach, ustalimy, że kwestia nie powinna być przedstawiona w naszym sprawozdaniu, ponieważ można byłoby racjonalnie oczekiwać, że negatywne konsekwencje przeważyłyby korzyści takiej informacji dla interesu publicznego.
Inne informacje, w tym sprawozdanie z działalności Grupy
Inne informacje obejmują sprawozdanie z działalności Grupy za okres od dnia 1 stycznia 2020 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku („Sprawozdanie z działalności Grupy”) wraz z oświadczeniem o stosowaniu ładu korporacyjnego i oświadczeniem na temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 55 ust. 2b ustawy o rachunkowości, które są wyodrębnionymi częściami tego sprawozdania (razem „Inne informacje”).
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie Innych informacji zgodnie z przepisami prawa.
Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są zobowiązani do zapewnienia, aby Sprawozdanie z działalności Grupy wraz z wyodrębnionymi częściami spełniało wymagania przewidziane w ustawie o rachunkowości.
10
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Nasza opinia z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie obejmuje Innych informacji. W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego naszym obowiązkiem jest zapoznanie się z Innymi informacjami, i czyniąc to, rozpatrzenie, czy Inne informacje nie są istotnie niespójne ze skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym lub naszą wiedzą uzyskaną podczas badania, lub w inny sposób wydają się istotnie zniekształcone. Jeśli na podstawie wykonanej pracy, stwierdzimy istotne zniekształcenia w Innych informacjach, jesteśmy zobowiązani poinformować o tym w naszym sprawozdaniu z badania. Naszym obowiązkiem, zgodnie z wymogami ustawy o biegłych rewidentach, jest również wydanie opinii, czy Sprawozdanie z działalności Grupy zostało sporządzone zgodnie z przepisami oraz czy jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Ponadto jesteśmy zobowiązani do poinformowania, czy Jednostka dominująca sporządziła oświadczenie na temat informacji niefinansowych oraz wydania opinii, czy Jednostka dominująca w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego zawarła wymagane informacje.
Opinia o Sprawozdaniu z działalności Grupy
Na podstawie wykonanej w trakcie badania pracy, naszym zdaniem, Sprawozdanie z działalności Grupy:
- | zostało sporządzone zgodnie z art. 49 ustawy o rachunkowości oraz § 71 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim („rozporządzenie o informacjach bieżących”), |
- | jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. |
Ponadto, w świetle wiedzy o Grupie i jej otoczeniu uzyskanej podczas naszego badania oświadczamy, że nie stwierdziliśmy w Sprawozdaniu z działalności Grupy istotnych zniekształceń.
Opinia o oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego
Naszym zdaniem, w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego Grupa zawarła informacje określone w § 70 ust. 6 punkt 5 rozporządzenia o informacjach bieżących.
Ponadto, naszym zdaniem, informacje wskazane w § 70 ust. 6 punkt 5 lit. c-f, h oraz i tego rozporządzenia zawarte w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego są zgodne z mającymi
11
zastosowanie przepisami oraz informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Informacja na temat informacji niefinansowych
Zgodnie z wymogami ustawy o biegłych rewidentach potwierdzamy, że Jednostka dominująca sporządziła oświadczenie na temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 55 ust. 2b ustawy o rachunkowości jako wyodrębnioną część Sprawozdania z działalności Grupy.
Nie wykonaliśmy żadnych prac atestacyjnych dotyczących oświadczenia na temat informacji niefinansowych i nie wyrażamy jakiegokolwiek zapewnienia na jego temat.
12
Sprawozdanie na temat innych wymogów prawa i regulacji
Opinia na temat zgodności skonsolidowanego sprawozdania finansowego sporządzonego w jednolitym elektronicznym formacie raportowania z wymogami rozporządzenia o standardach technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania
W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostaliśmy zaangażowani do przeprowadzania usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność w celu wyrażenia opinii czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku sporządzone w jednolitym elektronicznym formacie raportowania zawarte w pliku o nazwie „esef-OPLGrupaMSSF-PL-2020-12-31.zip” („skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF”) zostało oznakowane zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2019/815 z dnia 17 grudnia 2018 roku uzupełniającym dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania (”Rozporządzenie ESEF”) oraz spełnia wymogi techniczne dotyczące specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone w tych regulacjach.
Identyfikacja kryteriów i opis przedmiotu usługi
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało sporządzone przez Zarząd Jednostki dominującej w celu spełnienia wymogów dotyczących oznakowania oraz wymogów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone w Rozporządzeniu ESEF.
Przedmiotem naszej usługi atestacyjnej jest zgodność skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF z wymogami Rozporządzenia ESEF, a wymogi określone w tych regulacjach stanowią, naszym zdaniem, odpowiednie kryteria do sformułowania przez nas opinii.
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej
Zarząd jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF zgodnie z wymogami dotyczącymi oznakowania oraz wymogami technicznymi dotyczącymi specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone w Rozporządzeniu ESEF. Odpowiedzialność ta obejmuje wybór i zastosowanie odpowiednich znaczników XBRL przy użyciu taksonomii określonej w tych regulacjach.
Odpowiedzialność Zarządu obejmuje również zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymanie systemu kontroli wewnętrznej zapewniającego sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF wolnego od istotnych niezgodności z wymogami Rozporządzenia ESEF.
Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej, obejmującego również sporządzenie sprawozdań finansowych zgodnie z formatem wynikającym z obowiązujących przepisów prawa.
13
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Naszym celem było wyrażenie opinii, na podstawie przeprowadzenia usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF oraz czy jest zgodne ze standardami technicznymi dotyczącymi specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania określonymi w tych regulacjach.
Wykonaliśmy usługę zgodnie z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd 3000 (Z) w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Usług Atestacyjnych 3000 (zmienionego) – „Usługi atestacyjne inne niż badania lub przeglądy historycznych informacji finansowych”, (dalej: „KSUA 3000 (Z)”).
Standard ten nakłada na biegłego rewidenta obowiązek zaplanowania i wykonania procedur w taki sposób, aby uzyskać racjonalną pewność, że skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało przygotowane zgodnie z określonymi kryteriami.
Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że usługa przeprowadzona zgodnie z KSUA 3000 (Z) zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie.
Wybór procedur zależy od osądu biegłego rewidenta, w tym od jego oszacowania ryzyka wystąpienia istotnych zniekształceń spowodowanych oszustwem lub błędem. Przeprowadzając oszacowanie tego ryzyka biegły rewident bierze pod uwagę kontrolę wewnętrzną związaną ze sporządzeniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF w celu zaplanowania stosownych procedur, które mają zapewnić biegłemu rewidentowi wystarczające i odpowiednie do okoliczności dowody. Ocena funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej nie została przeprowadzona w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności jej działania.
Podsumowanie wykonanych prac
Zaplanowane i przeprowadzone przez nas procedury obejmowały między innymi:
- | uzyskanie zrozumienia procesu sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF obejmującego proces wyboru i zastosowania przez Spółkę znaczników XBRL i zapewniania zgodności z Rozporządzeniem ESEF; |
- | uzgodnienie oznakowanych informacji zawartych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w formacie ESEF do zbadanych skonsolidowanych sprawozdań finansowych; |
- | przy użyciu specjalistycznych narzędzi informatycznych, ocena spełnienia standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, w tym zastosowania formatu XHTML; |
- | ocena kompletności oznakowania informacji w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w formacie ESEF znacznikami XBRL; |
- | ocena czy zastosowane znaczniki XBRL z taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF zostały odpowiednio zastosowane oraz że użyto rozszerzeń taksonomii w sytuacjach gdy w podstawowej taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF nie zidentyfikowano odpowiednich elementów; |
- | ocena prawidłowości zakotwiczenia zastosowanych rozszerzeń taksonomii w podstawowej taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF. |
14
Uważamy, że uzyskane przez nas dowody stanowią wystarczającą i odpowiednią podstawę do wyrażenia przez nas opinii z wykonania usługi atestacyjnej.
Wymogi etyczne, w tym niezależność
Przeprowadzając usługę biegły rewident i firma audytorska przestrzegali wymogów niezależności i innych wymogów etycznych określonych w Kodeksie IFAC. Kodeks IFAC oparty jest na podstawowych zasadach dotyczących uczciwości, obiektywizmu, zawodowych kompetencji i należytej staranności, zachowania poufności oraz profesjonalnego postępowania. Przestrzegaliśmy również innych wymogów niezależności i etyki, które mają zastosowanie dla niniejszej usługi atestacyjnej w Polsce.
Wymogi kontroli jakości
Firma audytorska stosuje krajowe standardy kontroli jakości w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Kontroli Jakości 1 - „Kontrola jakości firm przeprowadzających badania i przeglądy sprawozdań finansowych oraz wykonujących inne zlecenia usług atestacyjnych i pokrewnych” przyjęte uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów (dalej „KSKJ”).
Zgodnie z wymogami KSKJ, firma audytorska utrzymuje kompleksowy system kontroli jakości obejmujący udokumentowane polityki i procedury odnośnie zgodności z wymogami etycznymi, standardami zawodowymi oraz mającymi zastosowanie wymogami prawnymi i regulacyjnymi.
Opinia
Podstawę sformułowania opinii biegłego rewidenta stanowią kwestie opisane powyżej, dlatego opinia powinna być czytana z uwzględnieniem tych kwestii.
Naszym zdaniem skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało przygotowane we wszystkich istotnych aspektach zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF.
Oświadczenie na temat świadczonych usług niebędących badaniem sprawozdań finansowych
Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i przekonaniem oświadczamy, że usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Grupy są zgodne z prawem i przepisami obowiązującymi w Polsce oraz że nie świadczyliśmy usług niebędących badaniem, które są zakazane na mocy art. 5 ust. 1 rozporządzenia UE oraz art. 136 ustawy o biegłych rewidentach. Usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Grupy w badanym okresie sprawozdawczym zostały wymienione w sprawozdaniu z działalności Grupy.
15
Wybór firmy audytorskiej
Zostaliśmy wybrani do badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy po raz pierwszy uchwałą Rady Nadzorczej Jednostki dominującej z dnia 15 czerwca 2015 roku, ponownie uchwałą z dnia 5 lipca 2018 roku, a następnie uchwałą z dnia 6 lutego 2020 roku. Skonsolidowane sprawozdania finansowe Grupy badamy nieprzerwanie począwszy od roku obrotowego zakończonego dnia 31 grudnia 2015 roku; to jest przez okres 6 kolejnych lat.
Warszawa, dnia 17 lutego 2021 roku
Kluczowy biegły rewident | Partner | |
Paweł Niśkiewicz | Mikołaj Rytel | |
biegły rewident | ||
nr w rejestrze: 13542 | ||
działający w imieniu: | ||
Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. | ||
Rondo ONZ 1, 00-124 Warszawa | ||
nr na liście firm audytorskich: 130 |
16